Aby zaparzyć kawę, ekspres musi zagotować wodę, tak samo jak czajnik. Tak samo więc, jak w czajniku, osadza się w nim kamień, czyli osady wapnia i magnezu. Regularne odkamienianie pozwala zadbać o urządzenie i przedłużyć jego żywotność oraz zapewnić prawidłowe działanie. Jeśli zignorujemy zalecenia producenta dotyczące odkamieniania, narazimy ekspres na uszkodzenie, a kawa z dodatkiem kamienia nie będzie już taka smaczna. Pamiętajmy, że jeśli ekspres zepsuje się w wyniku zakamienienia, nie będziemy mogli liczyć na gwarancję, bo to nasze zaniedbanie. 

W przypadku starszych modeli ekspresów trzeba samemu pamiętać o regularnym czyszczeniu z kamienia. Informacja na temat częstości odkamieniania znajduje się zawsze w instrukcji obsługi urządzenia. Sami też możemy łatwo zauważyć, kiedy usunięcie kamienia jest konieczne. Wskazuje na to bowiem zarówno nalot w pojemniku na wodę, jak i nieprawidłowa praca dyszy spieniającej mleko. Zgodnie z ogólną zasadą, odkamienianie powinno się przeprowadzać raz na 200 - 300 porcji kawy. Nowoczesne modele same zliczają kolejne filiżanki napoju, ale jeśli takiego nie posiadamy, sami możemy łatwo oszacować konieczną częstotliwość odkamieniania. Wszystko zależy od liczby wypijanych dziennie kaw. Jeśli pijemy dwie kawy dziennie, powinniśmy usuwać kamień z ekspresu co 100 dni, czyli nieco ponad trzy miesiące. Oczywiście im więcej kawy pijemy, tym częściej trzeba odkamieniać ekspres. Nowoczesne modele urządzeń same przypominają o konieczności czyszczenia z kamienia poprzez wyświetlanie specjalnego komunikatu. W większości modeli nadal możemy robić kawę, nawet gdy urządzenie będzie domagało się odkamieniania. Istnieją jednak modele, które potrafią zablokować możliwość robienia kawy dopóki nie zostają wyczyszczone. Najbardziej zaawansowane urządzenia wymagają też wprowadzenie stopnia twardości wody przy pierwszej instalacji i na tej podstawie szacują częstotliwość czyszczenia. 

Odkamienianie ekspresu nie jest wcale trudne. Trzeba tylko pamiętać, że zasady czyszczenia z kamienia mogą różnić się w zależności od marki i modelu urządzenia. Najpierw należy wyjąć zbiornik na wodę i opróżnić go. Następnie trzeba postępować zgodnie z zasadami użycia środka odkamieniającego znajdujących się na jego opakowaniu. Do pojemnika musimy wlać odpowiednią ilość wody i dodać środek, po czym wstawiamy pojemnik z powrotem do ekspresu. Później musimy opróżnić i wyczyścić tackę ociekową i pojemnik na fusy. Pod dozownikiem kawy trzeba podstawić odpowiednio duży pojemnik, a następnie uruchomić program odkamieniania. Trwa on od 25 do 45 minut, w zależności od modelu ekspresu. Po tym czasie opróżniamy zbiornik na wodę, dokładnie płuczemy i wlewamy czystą wodę, po czym znów wstawiamy do urządzenia i uruchamiamy program płukania. To już trwa znacznie krócej, bo od minuty do trzech. Odkamienianie będzie zakończone, kiedy woda przestanie spływać z ekspresu. Zasady odkamieniania są opisane zwykle w instrukcji obsługi, a w modelach z wyświetlaczami pokazują się właśnie na nich. Może się też zdarzyć, że urządzenie może nie mieć funkcji odkamieniania. Wtedy należy zrobić to samemu według zaleceń producenta, a po opłukaniu zbiornika na wodę kilka razy uruchomić ekspres. 

W przypadku ekspresów ciśnieniowych sposób odkamieniania może różnić się w zależności od modelu i marki urządzenia. Przede wszystkim różnić się mogą czasem trwania czy rodzajem odkamieniacza do użycia. Niektórzy producenci oferują oryginalne środki dedykowane dla modeli swojej marki. W niektórych ekspresach można też zastosować filtry do wody, co zminimalizuje osiadanie kamienia. 

Środki odkamieniające do ekspresu mają zwykle postać tabletek lub płynów. Jeśli producent naszego urządzenia ma własny, dedykowany środek, najlepiej skorzystać właśnie z niego. Jednak w sklepach można kupić także uniwersalne środki. Są także naturalne sposoby na odkamienianie, ale nie wszystkie będą bezpieczne dla urządzeń. Niektóre z nich wręcz są zabronione do stosowania, a ich wykorzystanie może nawet unieważnić gwarancję.

Do usuwania kamienia z czajnika, zlewozmywaka czy metalowych baterii zlewozmywakowych używamy często sody, octu czy kwasku cytrynowego. Do czyszczenia ekspresu niestety te sposoby nie będą dobrym wyborem. Soda może uszkodzić plastikowe elementy ekspresu, podobnie jak kwasek cytrynowy. Ocet zaś jest przez wielu producentów wręcz zabraniany, tak samo jak odkamieniacze na bazie kwasu solnego lub sulfaminowego. Profesjonalny odkamieniacz będzie najbezpieczniejszym wyborem, gwarantującym najlepsze efekty, a do tego niekosztującym wiele. 

Usuwanie kamienia z ekspresu przelewowego jest jeszcze prostsze niż w przypadku ciśnieniowego. Najpierw trzeba przygotować roztwór wody z odkamieniaczem zgodnie z zasadami na etykiecie środka, a następnie wlać go do zbiornika na wodę. Potem normalnie włączamy proces robienia kawy i czekamy na całkowite opróżnienie pojemnika. Płyn z dzbanka wylewamy, a następnie trzykrotnie parzymy kawę używając czystej wody. Pamiętajmy, że w ekspresie przelewowym po każdym użyciu trzeba wyczyścić filtr stały i dzbanek na kawę. Warto też regularnie myć zbiornik na wodę, co pozwala zapobiec osadzeniu się nadmiaru kamienia. 

System spieniania mleka pozwala przygotować nam pyszną cafe latte, cappuccino lub zwykłą kawę z mlekiem. Jednak za każdym razem elementy, przez które przepływa mleko pokrywają się tłustym nalotem. Jeśli nie będzie on usuwany, będzie się nawarstwiał. Może to nie tylko spowodować, że kawa będzie niesmaczna, ale także zatkać dyszę i doprowadzić do awarii ekspresu. W zależności od marki czy modelu ekspresu, możemy mieć spieniacz do mleka z rurką lub z pojemnikiem na mleko, zwanym też karafką. Ten pierwszy czyścimy po każdym użyciu poprzez umieszczenie rurki w naczyniu z wodą i uruchomienie spieniania. Raz w tygodniu lub raz na dwa trzeba też rozmontować cały system i umyć go ciepłą wodą lub też w zmywarce, a co 3 miesiące należy wymieniać rurkę na nową. W przypadku spieniacza z karafką należy nalać wodę do pojemnika i włączyć spienianie. Raz na tydzień także należy rozmontować spieniacz i umyć ciepłą wodą z płynem do naczyń lub w zmywarce, a raz na miesiąc umyć go specjalnym, dedykowanym do tego środkiem.

Proces ten nie różni się niemal niczym od czyszczenia ekspresu przelewowego. Większość modeli kapsułkowych ma jednak możliwość przypominania o konieczności wykonania tej czynności oraz posiada funkcję odkamieniania. Wystarczy przygotować roztwór odkamieniacza z wodą, wlać go do pojemnika z wodą, umieścić pod dozownikiem kawy naczynie i włączyć funkcję odkamieniania. Po zakończeniu procesu należy wyjąć zbiornik na wodę, tackę ociekową, pojemnik na kapsułki oraz otwór wypływowy i umyć je gąbką i płynem do naczyń. Po opłukaniu i osuszeniu można je z powrotem zamontować i trzykrotnie przeprowadzić płukanie ekspresu bez wkładania kapsułki. 

Po przygotowaniu roztworu odkamieniacza wlewamy go do zbiornika na wodę i uruchamiamy ekspres. Przez elementy zaparzające i dyszę spieniającą przepuszczamy trochę wody. Następnie wyłączamy urządzenie i czekamy 20 minut. Potem znów trzeba włączyć ekspres i przepuścić roztwór przez kolbę oraz dyszę i znów wyłączyć oraz odczekać 20 minut. Następnie przeprowadzamy jeszcze proces płukania czystą wodą, przepuszczając ją również przez kolbę i dyszę. 

Młynek to jeden z najważniejszych elementów w ekspresie. Możemy zmielić w nim całe ziarna kawy, aby napój był pyszny i aromatyczny. Jednak kawa zawiera kwasy tłuszczowe, które przy mieleniu się wytrącają i osadzają w młynku. Z czasem mogą zjełczeć, a to zepsuje nam smak kawy, dlatego ważne jest czyszczenie młynka. Najpierw możemy użyć odkurzacza, aby pozbyć się suchych resztek kawy. Później z młynka zdejmujemy hopper i czyścimy go dedykowanym środkiem lub parą ze spieniacza mleka i osuszamy. Potem do ekspresu dajemy specjalny środek do czyszczenia młynka – tabletkę, granulki lub wlewamy płyn i włączamy proces mielenia kawy. Instalujemy hopper, wsypujemy kawę i mielimy dwa razy, aby pozbyć się resztek środka. 

Aby wyczyścić moduł zaparzający, należy rozmontować wszystkie elementy kolby i włożyć do pojemnika z ciepłą wodą. Następnie do pojemnika wsypujemy odmierzoną ilość środka czyszczącego i moczymy kolby około 15 minut. Nylonową szczoteczką czyścimy elementy zaparzające i uruchamiamy przepływ wody. Robimy to dwa razy na każdej z grup. Kolejny krok to umieszczenie w kolbie ślepego sitka, wsypanie 3g środka i podpięcie jej do ekspresu. Uruchamiamy na 5 sekund proces parzenia kawy i robimy tak 5 razy. Płuczemy kolbę i powtarzamy proces parzenia kawy kolejne 5 razy po 5 sekund. 

Steamer to dysza spieniająca. Aby ją oczyścić przygotowujemy roztwór detergentu z wodą i umieszczamy pojemnik z nim pod dyszą, a następnie kilkukrotnie otwieramy i zamykamy zawór steamera do temperatury 90 stopni. Potem powtarzamy proces z użyciem czystej wody. 

Oprócz czyszczenia urządzenia wymagane jest także okresowe mycie i smarowanie bloku zaparzającego. Zaparzacz wystarczy opłukać wodą, bez żadnych środków. W zestawie do takiego ekspresu powinien być specjalny smar do bloku zaparzającego. Można też go kupić w sklepach z akcesoriami do ekspresów. Smarowanie bloku jest konieczne co 500 porcji kawy. 

Kupując ekspres do kawy musimy liczyć się z koniecznością regularnego odkamieniania i czyszczenia urządzenia, tak samo jak myjemy czajnik i filiżanki z kawy. Warto więc od razu pomyśleć o zakupie wszystkich niezbędnych do tego akcesoriów. Przydadzą się na pewno:

• środki odkamieniające;
• środki czyszczące spieniacz do mleka;
• filtry do wody;
• środek do czyszczenia młynka;
• smar do bloku zaparzającego;

Jeśli zaś mamy ekspres kolbowy, musimy zaopatrzyć się w specjalny środek do czyszczenia takiego ekspresu oraz szczoteczki nylonowe. 

Niektóre elementy można myć w zmywarce, ale niestety nie wszystkie. W przypadku ekspresu marki Siemens, do mycia w zmywarce nadają się takie elementy, jak blacha i kratka ociekowa, pojemnik na skropliny, fusy, spieniacz mleka, mechaniczny wskaźnik poziomu i komora na kawę z klapką. Z kolei nie powinno się myć w zmywarce pojemnika na wodę, jego pokrywy, pokrywy aromatyzującej, zaparzacza czy pokrywy wylotu napojów. Zawsze zanim włożymy cokolwiek do zmywarki, sprawdźmy w instrukcji naszego urządzenia, czy możemy to zrobić, aby nic nie popsuć, gdyż taka usterka nie podlega gwarancji.